Operacja "śnieżna rewolucja". Cz.3: Możliwe scenariusze

W zasadzie powinniśmy mówić o kilku wariantach tego samego scenariusza rozgrywających się właśnie wydarzeń w Rosji Sowieckiej: w dającej się przewidzieć perspektywie (20 – 30 lat) nie dojdzie tam raczej do żadnych realnych zmian politycznych. Paradoksalnie, im więcej się rzeczy się zmieni, tym więcej rzeczy pozostanie bez zmian. Niestety, najmniej prawdopodobnym, jeśli w ogóle jakkolwiek możliwym scenariuszem, są realne zmiany, czyli obalenie sowieckiej władzy. I to z kilku powodów.

Po pierwsze, mamy do czynienia z systemem władzy, którego pierwszorzędnym celem jest władza – jej utrzymanie, ekspansja i kontynuacja, który dopuszcza w tym celu wszelkie dostępne i skuteczne środki – od dezinformacji czy dopuszczania pewnego marginesu swobód, po rozwiązania siłowe: jak skonstatował kiedyś (zgodnie z faktami, a nie intelektualistycznymi mrzonkami) Carl Schmitt, suwerenem jest ten, kto ustala zasady gry i jest w mocy je realizować, także środkami ostatecznymi. Nie bez znaczenia jest tutaj długoterminowość neosowieckiej strategii działań politycznych.

Po drugie – na przestrzeni ponad dziewięćdziesięciu minionych lat (czasy carskie to już temat na zupełnie inną dyskusję) sowieciarzom udało się wyhodować w Rosji „nowego człowieka”: ludzi sowieckich, którzy w swojej masie funkcjonują zgodnie z interesami sowieckich elit i którzy nie są w stanie wytworzyć antysowieckiej kontrelity. Wobec tego obojętne jest, czy na demonstrację wyjdzie dziesięć, czy sto tysięcy ludzi (a w skali całej Rosji może circa miliona), skoro pozostali są albo całkowicie bierni (i odurzeni czymkolwiek, co zawiera alkohol), albo (nieważne, czy dobrowolnie czy z „uświadomionej konieczności”) akceptują kagiebowską dyktaturę, nie mówiąc już o członkach kilku-kilkunastomilionowej kasty czekistów.

Jakkolwiek trudno nie czuć sympatii do Rosjan – ofiar sowieciarzy, demonstrujących bunt przeciw nędzy egzystencji, czy też twierdzić, że wszyscy demonstranci z Moskwy, Petersburga i innych rosyjskich miast są agentami KGB-FSB, tak należy analizować rzeczywistość w oparciu o wyżej wymienione, realne i twarde mechanizmy polityki, ze szczególnym uwzględnieniem neosowieckich realiów. Wreszcie, przekonanie o „pokojowej rewolucji” czy „walce bez przemocy” z neobolszewickim totalitaryzmem, jest z gruntu utopijnym politycznym zabobonem. Tak samo jak wiara – skądinąd powszechna – w to, że dokona on cudownej „transformacji” w demokrację wedle jakiegoś  wzorcowego modelu. Zwłaszcza, gdy opozycja jest słaba, podzielona i nie ma instrumentów zapewniających możliwość zdobycia i utrzymania władzy; gdy z jednej strony składa się z naiwnych demoliberałów, którzy dążą do naprawy tych elementów systemu władzy, które uznają za „błędy i wypaczenia” i ustalenia wygodnego dla siebie „modus vivendi” z sowieciarzami (podejście to podziela większość zwolenników opozycji), a z drugiej – z nacjonalistycznego, komunistycznego i lewackiego betonu, który może z łatwością posłużyć choćby jako uzasadnienie dla rozwiązania siłowego; „walka z ekstremizmem” to zresztą jedna z ważniejszych narracji propagandowych czekistów. Przykładanie zachodnich pojęć politycznych do analizowania systemu totalitarnego o zupełnie innej racjonalności i „modalności” niż tzw. państwa normalne jest zupełnie pozbawione sensu.

Scenariusz 1 – kontynuacja „demokratycznej dezinformacji”

Bardzo prawdopodobnym scenariuszem rozwoju sytuacji jest zatem kontynuacja dotychczasowej polityki „demokratycznej” dezinformacji, której stare bolszewickie hasło „walki i porozumienia” nie jest wcale propagandowym sloganem, ale opisem taktyki działania. Z jednej strony bowiem obserwujemy zapowiedzi i przyznawanie (ograniczonych) koncesji wobec opozycji: przywrócenie bezpośrednich wyborów na gubernatorów podmiotów federalnych, poluzowanie zasad rejestracji partii politycznych, zapowiedzi uwolnienia części więźniów (w tym – politycznych). Obserwujemy też towarzyszącą temu „liberalną”, „demokratyczną” i „zachodnią” narrację czekistów: Putin deklaruje poparcie dla reform politycznych, ekonomicznych i socjalnych, jednocześnie ostrzegając (głównie opozycję i jej zwolenników) przed destabilizowaniem państwa. Znamienne w tym kontekście są też wypowiedzi Putina (pułkownika KGB) i wcześniejsza, Siergieja Iwanowa (generała KGB), twierdzących odpowiednio, że uliczne protesty to… „gorące dyskusje typowe dla nowoczesnej demokracji” oraz, że „protesty to dowód na istnienie demokracji w Rosji”.

Władza dokonuje wewnętrznych przetasowań: konsolidacji, a jednocześnie swoistej „decentralizacji”. Mówi się o stworzeniu dwóch „równoległych” rządów: pierwszym jest bezpośrednie otoczenie Putina złożone z kagiebowskiego betonu, drugim zaś – faktycznie podporządkowany pierwszemu – rząd „nowego” premiera Miedwiediewa złożony z „cywilików” i „liberałów”, wcześniej namaszczonych przez czekistów. „Pierwszy”, czekistowski „rząd” ma pełnić funkcję faktycznego ośrodka dyspozycji politycznych, natomiast konstytucyjny organ Miedwiediewa ma je wdrażać; wydaje się, że w razie kryzysu, w razie zaostrzenia sytuacji to właśnie rząd Miedwiediewa może wziąć na siebie jego ciężar, z kolei Putin i kagiebiści mogą odegrać rolę „rozjemców” czy „dobrego cara golącego brody bojarom”. Obecnie władza przechodzi do wdrożenia procesu kooptacji części opozycji do zewnętrznych kręgów władzy: ikona antykremlowskich demonstracji z przełomu 2011 i 2012 roku, bloger Aleksiej Nawalny został wybrany do rady nadzorczej Aerofłotu, głosami czekistowskiego oligarchy Aleksandra Liebiediewa, a „oficjalnie” – głosami akcjonariuszy mniejszościowych. Jednocześnie, w ramach dążenia do pełnego „zabezpieczenia terenu” (i tworzenia możliwości dalszych działań), z inicjatywy bezpieki powstała partia o jakże swojskiej nazwie: Platforma Obywatelska, pod przywództwem komsomolca Michaiła Prochorowa. To inicjatywa mająca skanalizować demoliberalną część aktywnego od ponad pół roku sowieckiego/rosyjskiego „ruchu oburzonych”.

Równolegle wobec opozycji stosuje się „klasyczne” i naturalne dla neosowieckiego systemu, policyjne i bezpieczniackie represje. Przejawem jest nie tylko rozgonienie przez bezpiekę i milicję „marszu milionów” czy o zamianę Moskwy w twierdzę podczas inauguracji „nowego” prezydenta, ale też o wprowadzenie drakońskich kar pieniężnych, administracyjnych i socjalnych za udział w demonstracjach, błyskawiczne uchwalenie ustawy uznającej finansowane z zagranicy NGO za „zagranicznych agentów”, a także kolejne zagranie kartą „ekstremizmu nacjonalistycznego” czy też islamskiego jako jednych z legitymacji sprawowania totalitarnej władzy. W równie błyskawicznym trybie uchwalono kolejną ustawę, która pod przykrywką „ochrony dzieci przed niebezpiecznymi treściami” służy faktycznie kontrolowaniu Internetu. Trwa także (już od 2005 roku) wdrażanie systemu totalnej inwigilacji obywateli (właściwie – sowieckich niewolników), w który wprzęgane są najnowsze technologie: system informatyczny EITKS („Jednolity System Telekomunikacyjno-Informatyczny”) ma dawać bezpiece szybki dostęp do danych każdego rodzaju o każdej jednostce, w tym: nagrań A/V, zdjęć, linii papilarnych, próbek tekstu pisanego, informacji nt. stanu zdrowia, karalności, a docelowo – nagrań głosowych (oraz identyfikacji na ich podstawie). Pod kontrolą FSB znajduje się każda praktycznie firma zajmująca się dostarczaniem usług teleinformatycznych.

Cel sowieciarzy jest jasny – zmienić wszystko tak, by nie zmienić niczego; zewnętrzna i wewnętrzna dezinformacja (omówione w poprzednich częściach cyklu) jest ściśle połączona z poszerzeniem bazy społeczno-politycznej systemu władzy oraz z neutralizacją elementów, które w czekistowskiej optyce mogłyby zagrozić władzy czy choćby doprowadzić do destabilizacji. „Demokratyczna” dezinformacja to zasłona dymna dla coraz bardziej intensywnej totalizacji wewnętrznej i coraz bardziej agresywnej polityki zewnętrznej neosowieckiego reżymu.

Na poziomie międzynarodowym, w ramach polityki opisanej w poprzedniej części cyklu, „demokratyczna Rosja” pod wodzą „demokraty Putina” z KGB-FSB prowadzi kampanie, w których przedstawia się jako „obrońca pokoju” w zapalnych punktach świata i „obrońca wolności”, zagrożonych nie przez kogo innego, tylko imperialistyczne USA, neonazistowski Izrael czy też krwiopijczych Saudów. Pierwszym przykładem jest kampania syryjska – można tu zaobserwować ewolucję taktyki Moskwy od jawnego i bezczelnego, werbalnego i militarnego wspierania damasceńskiego satrapy, po przyjęcie możliwości jego obalenia i utworzenia „rządu przejściowego” (byleby sowieci zachowali wpływy – jakże zatem „magdalenkowego” i „okrągłostołowego”!). Od agresywnej dynamizacji Moskwy i Pekinu przeciw Zachodowi na polu dyplomacji, po proponowanie wspólnego z Zachodem zakończenia rzezi.

Przykładem drugim jest farsa pod tytułem „Światowy Szczyt Mediów”, gdzie szefem szczytu jest prezes chrlowskiej agencji Xinhua, a Siergiej Naryszkin – pułkownik KGB pełniący obowiązki szefa Dumy – mówi o „bezpieczeństwie informacyjnym obywateli” czy o „przestrzeni informacyjnej”, pokrywającej się z terytoriami państw oraz – co w tym wszystkim najważniejsze – globalną regulację przestrzeni medialnej. Być może w tym kontekście należy widzieć niedawną aktywność „oddolnych” grup hakerskich i pirackich, na czele z Anonymous i Wikileaks: z jednej strony lewactwo (orkiestrowane z Moskwy) ma robić za „obrońców wolności słowa przed zakusami reakcji i imperialistów” (wprzęgając autentycznych wolnościowców), z drugiej – ma skłonić państwa i organizacje międzynarodowe do przyjęcia cenzury i kontroli mediów (w tym Internetu) proponowanej przez Rosję Sowiecką i Chiny (i wdrażanej wewnątrz).

Nawiasem, obalenie Putina w wyniku któregokolwiek z omawianych tu scenariuszy i przy wykorzystaniu opozycji jest możliwe, ale (przynajmniej w perspektywie przynajmniej zaczętej już kadencji) bardzo mało prawdopodobne. Zresztą to, czy Putin pójdzie „w otstawku”, czy też będzie sprawował urząd do 2024 roku, jak zapowiedział w zeszłym roku, jest sprawą drugorzędną. Przede wszystkim ze względu na stałość sowieckich, czekistowskich struktur władzy, a co za tym idzie – stałość kierunków polityki. Niestety, w odniesieniu do „post” sowieckiej Rosji prawdziwy jest aforyzm Leonida Szebarszyna, dawnego szefa PGU: „KGB nigdy nie umrze w Rosji. Tylko jego imiona są śmiertelne”. Putin to po prostu kolejny gensek, stąd paradoksalnie jego usunięcie (w taki czy inny sposób) wzmacniałoby jedynie demokratyczną dezinformację. Wiele jednak wskazuje na to, że Putin może powtórzyć wyczyn Józefa Wissarionowicza (pod względem długości sprawowania władzy). Przede wszystkim, czekistowskie „politbiuro” nie ma żadnej alternatywy, a Putin to jedyny – a w każdym razie najbardziej sprawdzony człowiek – który może realizować politykę (wewnętrzną i zewnętrzną) Kremla oraz firmować ją na poziomie propagandowym i dezinformacyjnym. Nie zmienia się konia w trakcie przeprawy – kontrolowana zmiana genseka w warunkach kryzysu może wymknąć się spod kontroli i zagrozić jej pomysłodawcom (względnie, ewentualnym puczystom).

Scenariusz 2 – rozwiązanie siłowe

W systemie sowieckim i neosowieckim, po odwilży zawsze następuje zaostrzenie reżymu, stąd też możliwe jest rozwiązanie siłowe – masowe użycie bezpieki i armii, represje, zabójstwa polityczne i sprokurowane zamachy. Możliwe też jest nastąpienie scenariusza 1 i 2 albo kolejno po sobie czy też naprzemiennie, albo wręcz jednocześnie; skoro za pierwszych Sowietów udawało się kamuflowanie ich totalitarnego charakteru, tak udaje się teraz. Ostatnia odwilż potrzebna była po to głównie, by zdezinformować Zachód, ale miała też swój wymiar wewnętrzny. Pozwoliła czekistowskiej władzy: po pierwsze na swoiste „rozpoznanie bojem” czy opozycja stanowi dla niej zagrożenie, po drugie – na sformułowanie i wdrożenie adekwatnej w jej optyce strategii i taktyki działania.

Jedną ze zmian, która może być przejawem przygotowania władzy między innymi na rozwiązanie siłowe, jest wspominane już w cyklu „okopanie się” kagiebowskich generałów w formalnie najwyższych instytucjach politycznych.

W artykule „Siłowy scenariusz Putina, Antoni Rybczyński opisuje – eksponowany kanałami nieoficjalnymi – zamiar, który jednoznacznie wskazuje na prawdopodobieństwo rozwiązania siłowego, a w każdym razie na przygotowanie do takiej opcji przez władzę: utworzenia kolejnej formacji bezpieki - „Gwardii Narodowej”: Miałaby się składać w większości z paramilitarnych sił bezpieczeństwa: pododdziałów Ministerstwa ds. Sytuacji Nadzwyczajnych i Wojsk Wewnętrznych MSW. Wojska Wewnętrzne liczą aż 182 tys. żołnierzy i w ostatnich latach były finansowo faworyzowane przez Putina. Wojsk Lądowych regularnej armii jest jednak prawie 1,5 raza więcej, a przecież w czasach pokoju żadnych funkcji bojowych one nie wypełniają. Stąd pomysł, żeby w skład GN weszła też część sił i środków wojsk powietrzno-desantowych. Powstałyby lekkie spadochroniarskie pododdziały wyposażone w transportery bojowe, górskie brygady strzelców zmotoryzowanych oraz oddziały specnazu GRU. Co więcej, do Gwardii miałaby też być wcielona policja wojskowa (ok. 20 tys. ludzi). W sumie Gwardia Narodowa miałaby liczyć 350–400 tys. etatowych żołnierzy. Przede wszystkim (nawet do 80 proc. składu osobowego) – żołnierze kontraktowi. Gwardia Narodowa miałaby podlegać bezpośrednio prezydentowi […], a jej zadanie sformułowano podobno bardzo ogólnie: zapewnienie bezpieczeństwa kraju i obrona konstytucyjnego porządku. Ponadto, na przełomie lat 2011/12, czyli w momencie najwyższej dynamiki protestów, władza zwiększyła pensje w bezpiece i wojsku pięciokrotnie, by zapewnić sobie lojalność aparatu terroru. Obserwując sytuację w Rosji Sowieckiej, można wnioskować, że władza gotowa jest praktycznie na każdy scenariusz, w tym także na dynamizację opozycji, masowe zamieszki i powtórkę rewolucji, jakie  miały i mają miejsce w części Maghrebu i Syrii, a przygotowania trwają już co najmniej od połowy roku 2011. Już w czasie grudniowych, zeszłorocznych protestów na ulicach Moskwy, w odwodzie stały wojska MWD, których dowódcy liniowi wiedzieli co robić, gdyby protesty wymknęły się spod kontroli…

Pomysłem całkowicie pomijanym przez analityków jest planowane rozśrodkowanie sowieckich ośrodków administracji państwowej i siedzib instytucji politycznych. Do 2014 – 15 roku z centrum Moskwy na Podmoskowie mają być przeniesione: administracja kremlowska, obie izby „parlamentu”, ministerstwa, sądy i inne federalne instytucje sowieckie. Poza tym, niektórzy członkowie sowieckiego establishmentu postulują… przeniesienie stolicy (albo części administracji) Federacji Rosyjskiej całkowicie poza  Moskwę – na Syberię albo do Władywostoku. Zarówno zakres planów utworzenia Gwardii Narodowej, jej liczebności i wyposażenia, jak i pomysły rozśrodkowania władz centralnych wskazują na dwie rzeczy. Po pierwsze, podczas rewolucji, rebelii i wojen domowych przyszłości najpewniej obróci się układ walczących sił: stolice i główne miasta  mogą zostać opanowane przez rebeliantów, natomiast bastionem władzy będą peryferie i interior. Rosja Sowiecka to – ze względów geograficznych przede wszystkim – idealne miejsce na realizację takiego scenariusza. Po drugie – wyżej wymienione są przygotowaniem nie tylko na ewentualność dynamizacji protestów w stronę rewolucji (czy wręcz wojny domowej), ale także (a może przede wszystkim?) przygotowaniami wojennymi na wypadek zmasowanego kontrataku z zewnątrz.

Tłem dla rozwiązania siłowego może być uderzenie kolejnego światowego kryzysu i skutki obniżki cen surowców energetycznych (na skutek „rewolucji łupkowej”). Zdaniem Igora Mielczuka, antykomunistycznego dysydenta od 1977 r. przebywającego w Kanadzie: jeśli ceny energii dramatycznie spadną, sytuacja wewnętrzna stanie się niebezpieczna. Wątpię jednak, że gniew społeczny będzie wówczas skierowany przeciwko władzom i klasie politycznej. Rosjanie nie są Europejczykami: będą nienawidzić Amerykanów i Europejczyków tak jak zawsze. Obawiam się, że rządzący gang uwolni wówczas kolejną falę „Wielkiego Terroru” przeciwko intelektualistom, Żydom i ludziom Zachodu […]. Mam jedynie nadzieję, że ta krwawa łaźnia pozostanie w granicach Rosji i nie rozleje się na zewnątrz [...]. W najgorszym scenariuszu, Rosjanie (i Rosja) pójdą na współpracę z radykalnym islamem: jest to dokładnie ta ideologia, której potrzebuje przeciętny Rosjanin (nawet, jeśli o tym nie wie). Jakkolwiek udział sowieciarzy w stworzeniu islamskiego radykalizmu jest faktem, tak – w przypadku globalnego kryzysu, wariantu siłowego i kolejnej fali „Wielkiego Terroru” – Rosja Sowiecka skonsoliduje się jeszcze bardziej nie tylko z pro moskiewskim fanatyzmem islamskim, ale także, a w zasadzie przede wszystkim, z komunistycznymi Chinami, być może rezygnując całkowicie z dezinformacji o „konflikcie i rozłamie”.

Scenariusz 3 – transformacja ustrojowa

W zasadzie byłby to wariant wewnętrzny któregoś z powyższych scenariuszy bądź obu z nich. Jest on bardzo mało prawdopodobny, nie jest jednak niemożliwy. Można sobie bowiem wyobrazić sytuację, w której – bądź to na skutek „radykalnej, rewolucyjnej transformacji” bądź „pokojowej rewolucji” zostaną wprowadzone mechanizmy formalnej demokracji, przy których uczciwe, obserwowalne i przejrzyste wybory prezydenckie wygrywa, większością pięćdziesięciu paru procent głosów… tow. płk. Władimir Putin. Albo ktoś przez Putina namaszczony (np. Prochorow), albo tacy demokraci jak tow. dr Giennadij Ziuganow czy Władimir Żyrinowski. Można sobie wyobrazić na sytuację, gdy w Dumie „Jedinaja Rossija” otrzymuje 47% mandatów, a pozostałe miejsca zajmuje KPRF, LDPR i… partia jednocząca tzw. „pozasystemową opozycję”, od dawnych oficjeli kremlowskich, po Kasparowa czy Nawalnego, służąc za swego rodzaju wentyl bezpieczeństwa. Przy obecnym układzie sił w Federacji Rosyjskiej, scenariusze tzw. „radykalnej transformacji” w stronę reżymu oficjalnie demokratyczno-liberalnego, oznacza transformację ustrojową, czyli transformację de facto w ramach ustroju, która polegałaby na tym, że neosowieckie elity zamieniają (pod wpływem głównie dynamiki wydarzeń) władzę bezpośrednią na władzę pośrednią.

Źródła:

1.     Symposium: Russians vs. Vladimir Putin?, http://frontpagemag.com/2012/02/24/symposium-putin-forever-1/ 

2.     „Putin deklaruje poparcie dla reform”, „Rzeczpospolita”, 26.VI.2012: http://www.rp.pl/artykul/29,895918-Putin-deklaruje-poparcie-dla-reform.html 

3.     / - / b.d., „Rosyjscy urzędnicy opuszczą centrum Moskwy”: http://www.rp.pl/artykul/29,859212-Rosyjscy-urzednicy-opuszcza-centrum-Moskwy.html 

4.     Piotr Kościński, „Rosyjski rząd walczy z ekstremizmem czy z opozycją?”, „Rzeczpospolita”, 25.VI.2012: http://www.rp.pl/artykul/29,898165-Rosyjski-rzad-walczy-z-ekstremizmem-czy-z-opozycja-.html 

5.     „W Rosji powstała Platforma Obywatelska!”: http://niezalezna.pl/29427-w-rosji-powstala-platforma-obywatelska 

6.     Andrzej Łomanowski, „Festiwal hipokryzji w Moskwie”: http://niezalezna.pl/30754-festiwal-hipokryzji-w%C2%A0moskwie 

7.     Lev Navrozov, „A warning to the West”: http://www.newsmax.com/navrozov/Vladimir-Putin-Russia-president/2012/06/29/id/444031 

8.     Antoni Rybczyński, „Carobójcy ostrzą noże”, „Nowe Państwo”, nr 2(72)/2012: http://www.panstwo.net/2210-carobojcy-ostrza-noze 

9.     / - / „Siłowy scenariusz Putina”: http://autorzygazetypolskiej.salon24.pl/408117,rosja-silowy-scenariusz-putina 

10.  / - / „Putina pomysł na Syrię”, „Gazeta Polska” nr 26/27.VI.2012: http://www.gazetapolska.pl/19995-putina-pomysl-na-syrie 

11.  Aleksander Ścios, „Oko wielkiego brata”: http://bezdekretu.blogspot.com/2012/07/oko-wielkiego-brata.html 

12.  Ciemność ze Wschodu. Wywiad z dr Przemysławem Żurawskim vel Grajewskim, „Magazyn Obywatel”: http://nowyobywatel.pl/2012/03/19/ciemnosc-ze-wschodu/